21. mars 2026

Laugardagur 21. mars 2026

Nafn dagsins er: . Til hamingju með nafnadaginn!

Þetta er vika: 12

Dagur ársins er: 80 af alls 365 daga.

Sögulegir atburðir þennan dag: (frá Wikipedia)

• 1421 - Fransk-skoskt 6.000 manna herlið sigrar enskt 10.000 herlið í Martin V tjáir sig um sigurinn með miðaldaorðtakinu að "Skotar séu gott mótefni við Englendinga".
• 1556 - Enski erkibiskup mótmælenda af Kantaraborg Thomas Cranmer er brenndur á báli í Oxford. Hann er talinn umbótamaður Englands, en er andvígur kaþólskri trú í gegnum trú sína María drottning. Í því, þökk sé mótmælendatrú hans, getur hún sakað hann um villutrú getur hún þar með ráðstafað honum með því að láta taka hann af lífi.
• 1804 – Code Napóleon, kennd við keisara Napóleon I og samin af lögfræðingum eins og m.a Jean Étienne Marie Portalis, er tekinn upp sem einkaréttur í Frakklandi. Það er róttækt fyrir sinn tíma, meðal annars að því leyti að þar segir að allir eigi að vera jafnir fyrir lögum, að enginn þjóðfélagshópur eigi að hafa nein forréttindi umfram aðra, að allir eigi að hafa þá trú sem þeir vilja og allir sem hafa leiðirnar ættu að borga skatt. Nú á dögum er það hins vegar grundvöllur flestra lýðræðislegra réttarkerfa.
• 1809 - Svo sænski herforinginn Georg Carl von Döbeln meðan á því stendur Finnska stríðið 17. mars hefur dregið hermenn sína frá Álandseyjaklasanum og rússneskt herlið hefur fylgt þeim yfir ísinn til Grisslehamn á sænska meginlandinu, von Döbeln hefur hafið samningaviðræður við rússneska herforingjann. Bogdan von Knorring. Þennan dag er samningaviðræðum lokið og skrifa þeir báðir undir hið svokallaða samþykktin á Álandseyjum, sem þýðir tímabundið kyrrstöðu. Ennfremur er kveðið á um að Rússar skuli ekki fara inn á vestur-sænska meginlandið og hverfa frá Álandseyjum á meðan Svíar lofa að styrkja ekki eyjahópinn. von Knorring samþykkir þessi skilyrði, þar sem hann vill ekki láta hermenn sína hætta á að komast inn á vestursænska jarðveg, og hinn 25. hörfa Rússar austur frá Álandseyjum.
• 1933 – Adolf Hitler og landsforseti Paul von Hindenburg mætir opnunarhátíð þýska ríkisþingsins, svokallaða Potsdam dagur. Þingmenn jafnaðarmanna og kommúnista sniðganga samkomuna.
• 1960 - 69 manns eru drepnir og 180 slasaðir, þegar lögreglan opnar eld gegn svörtum mótmælendum í svarta íbúðahverfinu Sharpeville fyrir utan suður-afríska bæinn Vereeniging. Svartfellingar sýna gegn aðskilnaði landsins aðskilnaðarstefnu, þegar fjöldamorðin eiga sér stað. Það leiðir til svartra samtaka, þ.m.t Sama Afríkuþing (PAC) og Afríska þjóðarþingið (ANC) byrjar að skipuleggja fjöldaaðgerðir og vopnaða andspyrnu gegn suður-afríku hvítu ríkisstjórninni. Að auki er aðskilnaðarstefnan fordæmd í fyrsta sinn á alþjóðavettvangi og SÞ setja viðskiptabann á Suður-Afríku, sem er ekki aflétt að fullu fyrr en aðskilnaðarstefnunni er afnumið á tíunda áratugnum. Það leiðir líka til þess að dagurinn er nú alþjóðlegur dagur gegn kynþáttafordómum.
• 1980 - Bandaríski forsetinn Jimmy Carter tilkynnir að Bandaríkin ætli að sniðganga sumarólympíuleikanna í ár í Moskvu, sem mótmæli gegn Innrás Sovétríkjanna í Afganistan í desember 1979. Þetta leiðir til þess að alls 65 þjóðir sniðganga leikana, en aðallega litlar íþróttaþjóðir frá Afríku, Asíu og Suður-Ameríku. Af helstu íþróttaþjóðum hins vestræna heims eru aðeins Bandaríkin, Kanada og Japan, og frá Evrópu aðeins Vestur-Þýskaland og Noregur, sem sniðganga leikina.
• 1990 – Suðvestur Afríka, sem síðan 1915 hefur verið undir stjórn Suður-Afríku og eftir að síðari heimsstyrjöldin var jafnvel innlimuð í Suður-Afríku, verður formlega sjálfstætt með nafninu Namibía.^[3] Það verður þar með síðasta landið í Afríku til að ná sjálfstæði frá nýlenduveldi (Vestur-Sahara er enn í dag [2022] undir stjórn Marokkó og þar með ekki enn sjálfstætt).